ხარისხის უზრუნველყოფის კულტურა: განვითარების ბირთვი სებასტაცის კოლეჯში
როდესაც ვამბობთ „ხარისხის უზრუნველყოფას“, ხშირად პირველ რიგში დოკუმენტებს, ანგარიშებსა და შემოწმებებს ვგულისხმობთ. სინამდვილეში კი, განათლებაში ხარისხის უზრუნველყოფა ადამიანებს ეხება: ჩვენს მოსწავლეებს, მასწავლებლებს, ჩვენს გარემოსა და ჩვენს აზროვნებას.
2024 წლის იანვრიდან ვმუშაობ კოლეჯის ახლადშექმნილ ხარისხის უზრუნველყოფის ცენტრში ხარისხის უზრუნველყოფის სპეციალისტად. ჩემი ძირითადი სამუშაო სფერო პროფესიული საგანმანათლებლო პროგრამების მონიტორინგია. ბევრისთვის ეს სიტყვა შეიძლება ხელოვნურად ჟღერდეს, ხოლო აქტივობა – ფორმალურად, მაგრამ სინამდვილეში ეს კოლეჯის ყველაზე მოწინავე და მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია სწავლების ხარისხის გაზომვისა და განვითარებისთვის. როგორც კოლეჯის ხარისხის უზრუნველყოფის ცენტრის სპეციალისტის, ჩემი მთავარი მისიაა უზრუნველვყო, რომ თითოეული მოდული, თითოეული სასწავლო გეგმა აგებული იყოს საჭირო ხარისხის შესაბამისად.
ჩემი სამუშაო მოიცავს:
• CPE-ებისთვის მონიტორინგის ინსტრუმენტების შემუშავებას და დანერგვას,
• სასწავლო გეგმებისა და მოდულების შესაბამის ანალიზს,
• მასწავლებლების კონსულტაციას მოდულური სწავლების, შედეგებზე დაფუძნებული მიდგომისა და შეფასების მეთოდების შესახებ,
• ყოველწლიური ხარისხის უზრუნველყოფის გეგმებისა და ანგარიშების მომზადებას.
ჩემმა ახალმა პასუხისმგებლობებმა დიდად მომცა მოტივაცია, მუდმივად მესწავლა და შემეძინა ახალი ცოდნა ამ სფეროში, რომელიც ჩემთვის ჯერ კიდევ ახალია, მაგრამ უკვე ძალიან ძვირფასი.
ცოტა ხნის წინ ჩემს პროფესიულ ცხოვრებაში კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი გარდამტეხი მომენტი მოხდა, რამაც მნიშვნელოვნად შეცვალა ჩემი წარმოდგენა განათლების, მისი ორგანიზაციის, პრინციპებისა და მიდგომების შესახებ. ხარისხის უზრუნველყოფის ეროვნული ცენტრისგან მივიღე მოწვევა, რომ ექსპერტად შევერთებოდი მეღრის სახელმწიფო კოლეჯის ინსტიტუციური აკრედიტაციის ექსპერტთა ჯგუფს. სიამოვნებით მივიღე შეთავაზება, რადგან უკვე ვიცნობდი აკრედიტაციის პროცესს და ეს ძალიან დამაინტერესა. ამ გამოცდილებამ ყველაზე მნიშვნელოვანი მასწავლა: ხარისხის უზრუნველყოფა შიგნიდან იწყება. თუ თავად დაწესებულება არ გრძნობს თავისი განვითარებისა და გაუმჯობესების საჭიროებას, ვერანაირი გარე შეფასება ვერაფერს შეცვლის. როგორც ექსპერტმა, დავრწმუნდი, რომ ყველაზე ეფექტური საგანმანათლებლო დაწესებულებები ის დაწესებულებებია, რომლებიც ხარისხის უზრუნველყოფას არა ფორმალურ მოთხოვნად, არამედ განვითარების მუდმივ ინსტრუმენტად მიიჩნევენ. ნებისმიერი საგანმანათლებლო დაწესებულების წარმატების გასაღები ის არის, რომ ყველა მასწავლებელმა, სტუდენტმა და ადმინისტრაციულმა თანამშრომელმა გააცნობიეროს, რომ ხარისხის უზრუნველყოფა ყველას პასუხისმგებლობაა. ჩემთვის აკრედიტაცია მხოლოდ ვერიფიკაციის პროცესი არ არის. ეს თვითშემეცნების გზაა. როდესაც დაწესებულება სწავლობს თავისი ძლიერი და სუსტი მხარეების დანახვას და განვითარების გზის იდენტიფიცირებას, ეს უკვე გამარჯვებაა. ამ გამოცდილებამ დამეხმარა კოლეჯში დაბრუნებაში არა როგორც კონტროლიორი, არამედ როგორც ცვლილებების აგენტი.
დღეს, კოლეჯში, ჩვენ ვცდილობთ შევქმნათ კულტურა, სადაც ხარისხის უზრუნველყოფის ცენტრი არ აღიქმება ცალკე დეპარტამენტად, არამედ საგანმანათლებლო ცხოვრების განუყოფელ ნაწილად. ჩვენ გვინდა, რომ ყველა მასწავლებელმა იგრძნოს პასუხისმგებლობა ხარისხის უზრუნველყოფაზე, ხოლო ყველა სტუდენტმა თავი იგრძნოს სწავლის აქტიურ მონაწილედ. ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემა გვასწავლის არა მხოლოდ სამუშაოს შესრულებას, არამედ მის შეგნებულად, პასუხისმგებლობით და რწმენით შესრულებას.
ხარისხის უზრუნველყოფა კოლეჯის საქმიანობის ძირითადი მიმართულებაა, რომელიც უზრუნველყოფს, რომ საგანმანათლებლო პროცესი, როგორც მთლიანობა, იყოს შედეგზე ორიენტირებული, სტუდენტზე ორიენტირებული და შრომის ბაზრის მოთხოვნებთან შესაბამისობაში.
ეს არ არის ფორმალური პროცესი, არამედ საგანმანათლებლო სისტემის გულია, რომელიც აერთიანებს ყველა დაინტერესებულ მხარეს: მასწავლებლებს, მოსწავლეებს, ადმინისტრაციულ პერსონალს, მენეჯმენტს, დამსაქმებლებს, მშობლებსა და კურსდამთავრებულებს.
რატომ არის ხარისხის უზრუნველყოფა მნიშვნელოვანი კოლეჯისთვის?
1. უზრუნველყოფს საგანმანათლებლო პროგრამების შესაბამისობას.
შრომის ბაზარი სწრაფად იცვლება: ყალიბდება ახალი პროფესიები, ძველები ტრანსფორმირდება.
ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემა ხელს უწყობს ცვლილებებთან ფეხდაფეხ სიარულს პროფესიული განათლების პროგრამების გადახედვით და იმის უზრუნველყოფით, რომ ისინი აკმაყოფილებენ თანამედროვე მოთხოვნებს. მაგალითად, ბაზარი მოითხოვს ციფრულ უნარებს ან მომხმარებელზე ორიენტირებულ აზროვნებას: ეს მოთხოვნები უნდა აისახოს პროგრამებში, მოდულებსა და სწავლის შედეგებში.
კოლეჯის ხარისხის ცენტრი წელს ახორციელებს პროფესიული განათლების პროგრამების მონიტორინგისა და გაუმჯობესების პროცესს, რომლის დროსაც ჩვენ რეგულარულად ვხვდებით ჩვენს მუდმივ დამსაქმებლებს შრომის ბაზრის მიმდინარე მოთხოვნების დასადგენად. ეს დაკვირვებები უნდა შემუშავდეს და ინტეგრირებული იყოს კოლეჯის საგანმანათლებლო პროგრამებში მომდევნო სასწავლო წლისთვის.
2. ზრდის სწავლებისა და შეფასების ეფექტურობას.
ხარისხის უზრუნველყოფის გზით, კოლეჯი აანალიზებს:
• აკმაყოფილებს თუ არა სწავლების მეთოდები სტუდენტების საჭიროებებს?
• სამართლიანი და გამჭვირვალეა თუ არა შეფასების მეთოდები?
• მოიცავს თუ არა სწავლა არა მხოლოდ ცოდნას, არამედ უნარებსა და შესაძლებლობებსაც?
ამ ანალიზის შედეგებით, ჩვენ შეგვიძლია გავაუმჯობესოთ სწავლების მეთოდები და დანერგოთ ინოვაციური მიდგომები.
ამ სასწავლო წლიდან, კოლეჯმა ხარისხის ცენტრის ინიციატივით დანერგა კრედიტების შეფასების სისტემა, რათა შეფასება უფრო მიუკერძოებელი და სისტემატური გახდეს. ჩვენ რეგულარულად ვატარებთ შიდა გამოცდილების გაცვლის დისკუსიებს უახლესი სწავლების მეთოდებისა და მიდგომების შესახებ და შევიმუშავეთ სახელმძღვანელო მოდულების ეფექტური სწავლებისთვის.
3. ეხმარება მასწავლებლებს პროფესიულ ზრდაში.
ხარისხის უზრუნველყოფის კულტურა მხოლოდ სტუდენტებისთვის არ არის. ის მასწავლებლების პროფესიული განვითარების მთავარი გარემოა. დიახ, შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ადამიანი, რომელსაც სურს განვითარება ხარისხის უზრუნველყოფის გარეშე, იპოვის ამის გაკეთების გზას, მაგრამ, როგორც წესი, ადამიანები მიდრეკილნი არიან დარჩნენ თავიანთ „კომფორტის ზონაში“ და თავს არიდებენ ცვლილებებს, ხოლო ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემატური მექანიზმი აიძულებს ადამიანს განუწყვეტლივ გაიზარდოს. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ზოგჯერ შესრულებულ სამუშაოს გვერდიდან სხვისი თვალით შევხედოთ და სისტემატურად და ყოვლისმომცველად შევხედოთ. მონიტორინგისა და უკუკავშირის საშუალებით, მასწავლებელი ხედავს თავის ძლიერ მხარეებს და განვითარების სფეროებს, ჩვენ კი უკუკავშირს მუდმივად ორგანიზებული გამოკითხვების საშუალებით ვაძლევთ. მათი შედეგები გაანალიზებულია და განიხილება მასწავლებლებთან.
4. უზრუნველყოფს გამჭვირვალობასა და ანგარიშვალდებულებას მენეჯმენტში.
ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემა კოლეჯის მენეჯმენტს აძლევს მკაფიო სურათს შემდეგის შესახებ:
• რას ფიქრობენ სტუდენტები განათლების ხარისხზე,
• რა საკითხებს აჩენენ დამსაქმებლები,
• რა წარმატებები ან ხარვეზებია სასწავლო პროცესში.
ამ მონაცემებზე დაყრდნობით შესაძლებელია ფუნდამენტური გადაწყვეტილებების მიღება: ცვლილებების დაგეგმვა, ახალი პროგრამების დანერგვა, ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესება. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ხარისხის უზრუნველყოფა კოლეჯის „თვალები და ყურებია“, რაც მათ საშუალებას აძლევს დაინახონ რეალური სურათი და არა გამოთქვან ვარაუდები.
5. ხელს უწყობს სტუდენტზე ორიენტირებულ კულტურას.
სტუდენტი ხარისხის უზრუნველყოფის ცენტრშია. ის უზრუნველყოფს, რომ სტუდენტის ხმა ისმოდეს კითხვარების, დისკუსიებისა და საკონსულტაციო ჯგუფების მეშვეობით. სტუდენტი აღარ არის განათლების პასიური მომხმარებელი, არამედ აქტიური მონაწილეა საკუთარი საგანმანათლებლო გზის ჩამოყალიბებაში. ეს მიდგომა ავითარებს დამოუკიდებლობას, პასუხისმგებლობას და ინიციატივას – სწორედ იმ თვისებებს, რომლებსაც თანამედროვე შრომის ბაზარი მოითხოვს.
მნიშვნელოვნად მიმაჩნია ერთი მთავარი გარემოების აღნიშვნა: როდესაც ჩვენ, როგორც ხარისხის უზრუნველყოფის ცენტრის კოორდინატორები, ვაანალიზებთ ამ ყველა მონაცემს, ვატარებთ კვლევას, ჩვენ არ ვეძებთ შეცდომებს, არამედ შესაძლებლობებს, რაღაცის შეცვლის, განახლების, უფრო ეფექტური გახდომის შესაძლებლობებს. ხარისხის ცენტრი არ არის მაკონტროლებელი, არამედ დამხმარე სტრუქტურა.
განათლებაში ხარისხის უზრუნველყოფა სუნთქვას ჰგავს: ის უხილავია, მაგრამ მის გარეშე არაფერი მუშაობს. თუ გვსურს, რომ ჩვენი სტუდენტები მოაზროვნე, პროაქტიულ, პასუხისმგებლიან პროფესიონალებად ჩამოყალიბდნენ, მაშინ ჩვენ, როგორც საგანმანათლებლო საზოგადოებამ, უნდა ვიცხოვროთ იმავე პრინციპით, მუდმივად განვითარდეთ და ვიხვეწოთ.
ხარისხის უზრუნველყოფა მხოლოდ ჩემი სამსახურებრივი მოვალეობა არ არის; მე მჯერა, რომ ყველა საგანმანათლებლო დაწესებულებას შეუძლია გაძლიერდეს, როდესაც ის ხარისხის ძალას სჯერა.