Վերջին հինգ տարին հասցրել եմ 8-11-րդ դասարանների սովորողների հետ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտի տասնյակ կրթական նախագծեր ստեղծել: Իմ փորձից պատմում եմ՝ հույս ունենալով նման հրատապ թեմայով կառուցողական զրույցի: Հոդվածում կփորձեմ բացահայտել ՏՏ նախագծի իրականացման տեխնոլոգիան՝ որպես ուսուցման ձև, ինչպես նաև անդրադառնալ տեխնիկական տեսանկյունից, որը կօգնի ձեր թիմին հասնել արդյունքի:
Առաջին հերթին որոշենք, թե ինչ է նախագիծը: Կրթության ոլորտում նախագծային գործունեության մասին այսօր աշխարհում շատ են խոսում և փորձում են այս մեթոդն առավել հաճախ օգտագործել ուսուցման գործընթացում, որն անձամբ ես ողջունում եմ: Ինչո՞ւ: Ամեն ինչ շատ պարզ է: Կարճ ժամանակում թիմով ստեղծում եք ապրանք, և միևնույն ժամանակ ձեր սովորողները նոր բան են սովորում:
«Նախագծի» բազմաթիվ սահմանումներ կան, բայց ես կփորձեմ տալ իմ սեփականը: Սովորողների հետ նախագիծը վերջնական արտադրանքի իրացման մի գործընթաց է, որի նպատակն է ուսումնասիրել թիմային աշխատանքի նոր գործիքներ, ստեղծել աշխատող նախատիպ կամ արտադրանքի առաջին տարբերակը՝ տեխնոլոգիաների ուսումնասիրությամբ, որը դուրս է դպրոցական ծրագրից:
Այս գործընթացի հիմնական բառերն են հենց «ընթացքը» և «արտադրանքը»: Իմ տեսած նախագծերից շատերը հետազոտություն են, այսինքն՝ որոշ վարկածներ, հիմնավորում կամ մերժում: Նման նախագծի արդյունքները սովորաբար ներկայացում կամ զեկուցում են: Շատ նախագծեր տեղեկատվական են, այսինքն՝ նպատակաուղղված են առարկայի, խնդրի, երևույթի վերաբերյալ տեղեկատվության հավաքագրմանը, համակարգմանը: Նման նախագծի արդյունքը կրկին ներկայացում է որպես զեկուցում, քննարկում:
Այնուամենայնիվ, ցանկանում եմ ընդգծել «ապրանք» բառը և ասել, որ ՏՏ ոլորտում նախագծի վերջնական նպատակը պետք է լինի մի շոշափելի բան, որը ստեղծվել է նախագծի իրականացման ընթացքում: Ավելին, ես ոչ մի կերպ չեմ ժխտում, այլ ընդհակառակը կարևորում եմ հետազոտական նախագծերի կարևորությունը, որոնք ուղղված են բեկումնային տեխնոլոգիաների ստեղծմանը և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում նոր հայեցակարգերի մշակմանը: Պարզապես գիտությամբ և հետազոտություններով կարող են զբաղվել քչերը և ամենայն հավանականությամբ բարձրագույն կրթություն ոլորտում:
Գաղափար ու արտադրանք
Նախագծի թեմայի ընտրության հարցում շատ ուշադիր եղեք: Ինչո՞ւ վատնել մի քանի ամիս, ճի՞շտ է: Նպատակները կարող են բոլորովին տարբեր լինել՝ բարելավել աշխարհը, հաղթել մրցույթում, գումար վաստակել, բայց ձեր ողջ թիմը պետք է հստակ հասկանա, որ ռեսուրսներ և էներգիա եք ծախսում ինչ-որ նոր բաներ ստեղծելով:
Մեկ այլ կարևոր դիտարկում. երբ շոշափելի ինչ-որ բան եք ստեղծում, նախագծի իրականացման հավանականությունը շատ ավելի բարձր է: Շատ հաճախ գաղափարով ոգևորված՝ թիմը աշխատանքը մինչև վերջ չի տանում:
Այսպիսով, առաջին միտքը ծագեց ձեր գլխում, և դուք որոշեցիք՝ սա է, որ կա: Նայեք նմանատիպերին, մանրամասն փնտրեք առկա լուծումները: Գուցե ձեզանից առաջ արդեն իրականացրե՞լ են: Մի՛ հուսահատվեք, եթե չեք ուզում փոխել նախագծի թեման, արեք դա, բայց այլ կերպ՝ ավելացնելով գործառույթներ կամ փոխելով դիզայնը: Ամեն դեպքում, ավելի լավ է ստեղծել սեփականը:
Նախագծերի թեմաները կարող են շատ տարբեր լինել, և դասավանդողի դերն այստեղ շատ մեծ է: Սովորողը փորձի պակասի պատճառով կարող է պարզապես չհասկանալ թեմաների նշանակությունը (կամ դրանց բացակայությունը): Սովորողը կարող է ինչ-որ բան անել միայն հանուն գործընթացի, առանց հաշվի առնելու ստեղծածի կարևորությունը: Օրինակ, եկեք այնպես անենք, որպեսզի սենյակի լույսը միանա ծափից: Հետաքրքիր գաղափար է, բայց հարցրեք ինքներդ ձեզ՝ ինչո՞ւ, ո՞ւմ է պետք է այն, եթե այդպիսի լուծումներն արդեն տասնյակ են: Ինչ-որ նոր բան ուսումնասիրելու համա՞ր: Այո, այդպիսի նպատակին կարող են հասնել նաև նախագծի արդյունքում, բայց դա հիմնականը չէ: Հիմնական բանը, իմ կարծիքով, երեխաներին սովորեցնելն է ստեղծել անհրաժեշտ բան: Վերլուծել, վիճարկել, համոզել և պաշտպանել ձեր տեսակետը: Փնտրել տարբերակներ՝ բարելավելու գոյություն ունեցողները, կամ ստեղծել նորերը: Մարդիկ, որոնք կարողում են հորինել, շատ չեն, և այդպիսի մասնագետների պահանջն ամեն տարի ավելանում է:
Այսպիսով, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում ինչ կարող է լինել կրթական նախագծի արդյունքը: Եկեք ընդգծենք հիմնական ակնհայտ տարբերակները:
Կայք
Սա ինչ-որ ինտերնետ ծառայություն է, որն իրականացնում է ինչ-որ նոր բան կամ զարգացնում արդեն գոյություն ունեցողը: Խնդրում ենք նկատի ունենալ, որ դուք կարող եք վերցնել պատրաստի լուծումը և առանց գրագողության, ոգեշնչվելով գաղափարով, զարգացնել ինչ-որ այլ բան, ավելի կատարյալ կամ պարզապես այլ ֆունկցիաներով: Օրինակ, կարող եք ստեղծել թեստավորման նոր ծառայություն: Ի՞նչ տեխնոլոգիաներ կսովորեն երեխաները: Կայքի դիզայն, դասավորություն, ծրագրավորում: Իսկապես շատ բան է:
Բջջային հավելված
Նույնիսկ ավելի հետաքրքիր և բարդ է, քան կայքը: Երևակայության դաշտը չի սահմանափակվում, ընդ որում առաջանում է հետաքրքիր պահ. ձեր միկրոշրջանի համար կարող եք ստեղծել կանաչապատման նախագիծ, թողարկել արդյունքը որպես բջջային հավելված՝ այդ կանաչապատ տարածքով վիրտուալ զբոսանքի հնարավորությամբ: Ի՞նչ ենք մենք ուսումնասիրում: Դիզայնի ժամանակակից միտումները, OOP` օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորում, զարգացման նոր գործիքներ: Եվ միևնույն ժամանակ՝ լանդշաֆտային դիզայն:
Համակարգչային խաղ
Այս ապրանքն ընդունվում է երեխաների կողմից առանց ավելորդ բացատրությունների և սովորաբար հասնում է տրամաբանական ավարտին: Խաղ կարելի է պատրաստել շատ փոքրերի համար, խաղ կարելի է պատրաստել ուսուցման համար: Կարելի է պատրաստել բազմաֆունկցիոնալ բրաուզերային խաղեր, ինչպես նաև խաղեր՝ սմարթֆոնների և պլանշետների համար: Ի՞նչ են սովորում երեխաները՝ խաղերի օրինակներ և մեթոդներ, համակարգչային խաղի տարրերի նախագծում, կողմնորոշված ծրագրավորում:
Ծրագիր
Ապրանք, որն ավտոմատացնելու է ինչ-որ բան: Սովորեցրեք դպրոցականներին մտածել օգտագործողի մասին, իրենց դնել այն անձի տեղում, ով կաշխատի այդ ծրագրով: Սովորեցրեք փորձարկել իրենց ստեղծածը: Թող ծրագիրը փոքր լինի, բայց յուրահատուկ գործառույթներով: Նոր հաշվիչ, եղանակի վիջեթ կամ լրատվական ագրեգատոր սեղանի վրա. ուղղակի նայեք շուրջը:
Մեկ այլ լավ մեթոդ է ինչ-որ բան ձեզ համար ստեղծելը: Վերլուծում եք, թե ինչն է ձեր գործունեության մեջ կամ առօրյա կյանքում պակասում: Երաշխավորված է, որ նման արտադրանքը պահանջարկ կունենա, քանի որ եթե դուք ստեղծում եք այնպիսի արտադրանք, որն ավտոմատացնում է ձեր կարիքը, կգտնվեն մարդիկ որոնց համար նույնպես այն անհրաժեշտ կլինի: Օրինակ, վերջերս ես պետք է տարբեր ձևանմուշի ստորագրություններ ավելացնեի կայքում հրապարակված նյութերում: Ուստի WordPress- ի համար գրեցի մի խրվակ (փլագին), որը թույլ է տալիս այս գործընթացը մասամբ ավտոմատացնել: Հետագայում այն հրապարակելու եմ:
Կինո, պաստառ, ամսագիր, 3D վիզուալիզացիա՝ այս ամենը կարող է լինել ձեր նախագծի արդյունքը:
Թույլ տվեք ստորև բերեմ իմ առաջարկությունները տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում կրթական նախագծերի իրականացման համար: Նրանց հետ կարող եք համաձայնվել կամ կարող ենք վիճարկել, ամեն դեպքում իմ մտքերը կօգնեն ձեզ: Որոշ փուլեր օգտակար կլինեն էկոլոգիայի, զբոսաշրջության, գրականության կամ լեզվի բնագավառի նախագծերի համար, քանի որ դրանք ընդհանուր բնույթ են կրում և արժեքավոր կլինեն ոչ միայն ՏՏ մարդկանց համար:
Հայեցակարգի ձևակերպում
Գաղափար ունեք՝ գրեք այն: Ձևակերպեք նախագծի կարևորությունը, այն նպատակները, որոնց ցանկանում եք հասնել, պարզ կերպով նկարագրեք ձեր նախագծի վերջնական արդյունքը, վերջնական արտադրանքը:
Ընդհանուր մեդիապանակ
Ձեր նախագծի համար անպայման ստեղծեք ամպային տարածք, որտեղ մուտքի հնարավորություն ունենան նաև սովորողները: Եթե դա Google Drive կամ Cloud Mail.ru- ն է, ապա ստեղծեք ընդհանուր մեդիապանակ: Նախագծերից մեկում մենք ունեինք 8 մեդիապանակ՝ «մոդելներ», «տվյալների շտեմարաններ», «ֆոներ», «նկարներ», «սցենարներ», «կարգավորումներ», «ընդհանուր»: Դուք կարող եք օգտագործել ավելի առաջադեմ գործիքներ, օրինակ Bitrix24, ես ինքս չեմ փորձել: Անշուշտ, դեռևս առկա են համատեղ նախագծերի կառավարման այլ գործիքներ:
Իրականացման ծրագիր
Կարևոր փաստաթուղթ է, որի վրա շատ ժամանակ է ծախսվում: Այս փաստաթղթում նախագիծը պետք է մասնատել փոքր քայլերի՝ յուրաքանչյուրի արդյունքի նկարագրությամբ: Միայն դրանից հետո կհասնեք վերջին: Սովորողը պետք է մշտապես զգա, որ ժամանակն իզուր չէ ծախսվել, որ հիմնական նպատակը կիրականացվի առաջիկայում: Նման փաստաթուղթը կարելի է անվանել աշխատանքային ժամանակացույց: Եվ երբ դուք ստեղծեք այն, կառաջանան շատ օգտակար մանրուքներ, որոնք պետք է իրականացվեն:
Նկարագրեք արդյունքը
Ամեն ինչ, որ ձեր գլխում է, պետք է փոխանցվի թղթին: Կատարեք ծրագիրը՝ նկարելով պատուհաններ: Ստեղծեք կայք՝ նկարելով էջերը: Պատրաստեք հավելված՝ նկարելով բոլոր դիտողությունները: Ստեղծեք խաղ՝ նկարելով գործընթացը եւ գրաֆիկական տարրերը: Սովորական թերթերով, գրիչով կամ մատիտով: Պահեք բոլոր էսքիզները, ոչինչ մի նետեք: Սխեմաները, գաղափարները, կոճակները, պատուհանները, պատկերները՝ բոլորը պահպանեք։ Ընդհանուր առմամբ, պետք է լինի ընդհանուր մեդիապանակ, որտեղ պահպանեք նախագծի բոլոր թղթային սևագրերը:
Ձևավորեք թիմ
Անհրաժեշտ է անուն տալ ձեր թիմին: Դա կհամախմբի մասնակիցներին: Հնարավորության դեպքում ընտրեք լոգո՝ առնվազն անվճար, և ստեղծեք կարգախոս: Թող լինեք «IT guru» կամ «Կոդաատա», սակայն երկու մասնակցով թիմի անունը կարող է լինել ամբողջ պատմության սկիզբ: Անպայման անուն մտածեք ձեր վերջնական արտադրանքի համար: «Մարգագետին հնձող 2.0», «ՎԵԲ նոթեր» կամ «Եղանակը ձեր գրպանում»: Եվ ամենակարևորը՝ թիմում աշխատանքի բաժանում կատարեք։ Թույլ տվեք մեկին ստեղծել դիզայնը, իսկ ինչ-որ մեկը գրի կոդը, մեկը փնտրի տեքստերը, իսկ մյուսը ընտրի լուսանկարներ կամ ձայնային ֆայլեր:
Ֆինանսական ծախսեր
Հաշվարկեք նախագծի արժեքը. թող գումարները մեծ լինեն, կարևոր չէ, ամենակարևորն այն է, որ դրանք իրական են: Ներառեք սարքավորումները և ծրագրերը, ժամանակի ծախսերը, արժեզրկումը և ֆորս-մաժոր իրավիճակները: Սա կսովորեցնի սովորողներին ավելի պատասխանատու լինել եւ կատարել այնպիսի բաներ, որոնք հնարավոր չէ իրականացնել:
Գործիքների ընտրություն
Ծրագիրը կա, էսքիզները կան. հիմա եկել է ժամանակը զբաղվելու ծրագրային ապահովմամբ: Կարդացեք, թե ինչն է օգտագործվում այսօր, ինչն է տարածված, որը հետագայում օգտակար կլինի մասնակիցների համար: Փորձեք տարբեր IDE-ներ և խմբագիրներ և մի կախվեք ուսումնական ծրագրից, դուրս եկեք դրա սահմաններից: Նշենք, որ շատ մշակողներ ընդառաջ են գնում կրթական կազմակերպություններին. խնդրեք նրանց արտադրանքի անվճար տարբերակները: Օրինակ, Autodesk- ը և JetBrains- ը: Խորհրդակցեք փորձագետների հետ: Կրթական նախագիծն իրականացրեք ճիշտ գործիքներով:
Տարբերակի վերահսկում
Եթե կա կոդ, անպայման ստեղծեք պահոց՝ տարբերակի վերահսկման համար: Սա շատ ժամանակ կխնայի, և սովորողները կսովորեն օգտվել այս տեխնոլոգիայից: Մի անգամ նկատեցի, որ տարբերակի կառավարման համակարգին անցումը փոխում է իմ վերաբերմունքը իմ իսկ գրածի նկատմամբ: Կոդն ինձ համար շատ կարևոր ու արժեքավոր դարձավ: Յուրաքանչյուր փոփոխություն դարձել է ավելի կանխամտածված: Կոդի ջնջելը՝ առավել ևս: Ժամանակը նաև դառնում է ավելի արժեքավոր զարգացման համար: Անհրաժեշտ է պահել բոլոր ֆայլերը:
Ստեղծեք նախատիպը
Ծրագրի առաջին ամենամեծ արդյունքը պետք է լինի նվազագույն աշխատող: Այսինքն՝ այն պետք է լինի մի բան, որը սկսում և իրականացնում է հիմնական ֆունկցիաները, ինչն էլ իրականացնում է հիմնական գաղափարը:
Փորձարկում
Ապրանքի առաջին տարբերակը ներկայացրեք ընկերներին, ծանոթներին, դասընկերներին: Պատրաստվեք քննադատության և տարբեր ընկալումների: Երբ որոշում ես, որ քննադատություն է լինելու, անմիջապես այն կդառնա ավելի հեշտ: Լսեք ուշադիր, անպայման գրառեք բոլոր խորհուրդներն ու քննադատությունները՝ միաժամանակ չմոռանալով ընդհանուր թղթապանակի մասին, որտեղ պահեք այդ ամբողջ ինֆորմացիան:
Ավարտեք
Նայեք ժամացույցին: Գնահատեք ժամկետները և ավարտեք նախագիծն ըստ ժամանակացույցի: Ընդ որում կարող եք ունենալ թե՛ կարճաժամկետ նպատակներ (հաղթել մոտակա մրցույթում), թե՛ երկարաժամկետ (ամեն ինչ ավարտին հասցնել և ապրանքը ներկայացնել հանրությանը): Ավարտեք հիմնականը, հիշեք նպատակները և ընտրեք դրանցից ամենակարևորը:
Ներկայացրեք
Ամեն ինչ պատրաստ է, ժամանակ տրամադրեք զեկույցի և ներկայացման պատրաստման համար: Խորհուրդ եմ տալիս ներկայացման մեջ հետևել այս բաժիններին.
- Ներածություն. ասում ենք հիմնական կետերը, ծրագրի նպատակը, պատմում ենք թիմի մասին:
- Համապատասխանությունը. խոսում ենք այն մասին, թե որքանով է ծրագիրը օգտակար և ինչի ենք հասնում, փոխում, բարելավում դրա իրականացման դեպքում:
- Նպատակը. այստեղ պատմում ենք ունկնդրին՝ ինչ նպատակներ են ձեռք բերվել կամ ձեռք կբերվեն նախագծի իրականացման միջոցով:
- Խնդիրներ. ցույց ենք տալիս առաջադրանքները, որոնք կատարվել են նախագծում աշխատելիս:
- Մոնիթորինգի և նախատիպերի ակնարկ. ցուցադրում ենք արդեն առկա լուծումները և խոսում այն մասին, թե ինչպես է տարբերվում մյուսներից:
- Գործիքների ընտրություն. ներկայացման այս բաժնում հիմնավորում ենք զարգացման գործիքների ընտրությունը:
- Տնտեսական հատված. խոսում ենք ծախսված գումարի մասին, որպեսզի լսարանը գնահատի նախագծի իրականացման աստիճանը:
- Ցույց ենք տալիս արտադրանքը. այստեղ անհրաժեշտ է ժամանակ հատկացնել ստեղծված աշխատանքը ցուցադրելու համար:
- Զարգացման պլաններ. ասում ենք, թե ինչ ենք անելու հաջորդ քայլում:
Վերջ, նախագիծը պատրաստ է:
Թարգմանիչ՝ Հերմինե Անտոնյան
Խմբագիր՝ Սուսան Մարկոսյան
Լուսանկարը՝ Հերմինե Անտոնյանի բլոգից